Με ιδιαίτερα θετικό πρόσημο ολοκληρώθηκε η δημόσια συζήτηση που συνδιοργάνωσαν η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος, η ΕΔΥΤΕ Α.Ε, το ΕΕΛ/ΛΑΚ και η ομάδα Ψηφιακά Μέσα για Συμμετοχή του ΕΚΠΑ, στο πλαίσιο της πρώτης συμμετοχής της Ελλάδας στην εβδομάδα Ανοιχτής Διακυβέρνησης (OpenGovWeek) της Σύμπραξης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση (OGP) Τετάρτη 19 Μαΐου 18:00 

Η εβδομάδα Ανοιχτής Διακυβέρνησης αποτελεί ένα παγκόσμιο ανοιχτό κάλεσμα προς τους πολίτες που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στην επαναδιαμόρφωση του τρόπου που οι κυβερνήσεις υπηρετούν τους πολίτες. Για μία εβδομάδα, σε όλο τον κόσμο, πολίτες από την κοινωνία των πολιτών, τον δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον ακαδημαϊκό τομέα, διοργανώνουν και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις όπου μοιράζονται ιδέες, προτείνουν λύσεις και δεσμεύονται για την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στην υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Στόχος της εκδήλωσης ήταν να παραχθούν προτάσεις, οι οποίες θα αξιοποιηθούν για τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών και δεσμεύσεων για ένα Ψηφιακό Μετασχηματισμό ανοιχτό στην κοινωνία με διαφάνεια, συμμετοχή και λογοδοσία και θα ενισχύσουν το 5ο ελληνικό σχέδιο δράσης της ανοιχτής διακυβέρνησης για την περίοδο 2022-2024.

Οι 11 ομιλητές και οι περισσότεροι από 50  συμμετέχοντες συζήτησαν για θέματα όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων, τα ψηφιακά εργαλεία ελέγχου και βελτίωσης δημόσιων υπηρεσιών, η λογοδοσία στην ψηφιακή πολιτική επικοινωνίας και η θεσμική εγγύηση επιτήρησης λογοκρισίας και παραπληροφόρησης.

Την τρίωρη δημόσια διαδικτυακή συζήτηση άνοιξαν οι:

• Κλεοπάτρα Γεωργουλοπούλου-Ρεντζέπη, Μέλος ΔΣ, Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς
• Δημήτρης Γκούσκος  Επίκ. Καθ. στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, εκ μέρους του Κώστα Μουρλά, Αναπ. Καθ. Τμήματος ΕΜΜΕ ΕΚΠΑ και Διευθυντή του Εργαστηρίου Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ
• Δέσποινα Μητροπούλου, Γεν. Διευ. Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών-ΕΕΛΛΑΚ

κάνοντας λόγο για τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα της συμμετοχής των πολιτών στη μεταβολή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της χώρας με ανοιχτές, δημόσιες και συμμετοχικές διαδικασίες που θα ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, καθώς και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Υπογραμμίστηκε η ανάγκη αξιοποίησης ανοιχτών εργαλείων και μεθοδολογιών, οι οποίες θα διασφαλίσουν ότι δεν επιτυγχάνεται  απλά μια ψηφιοποίηση της υπάρχουσας γραφειοκρατίας, αλλά ένας ουσιαστικός μετασχηματισμός που ευνοεί τη συμμετοχή των πολιτών και προωθεί την ευημερία του συνόλου. 

Η κα. Γεωργουλοπούλου – Ρεντζέπη πρότεινε τη δημιουργία ενός μόνιμου forum όπου οι πολίτες θα μπορούν να συνδημιουργούν τα σχέδια δράσης ανοιχτής διακυβέρνησης  και να συμβάλλουν στην υλοποίηση τους, καθώς και την ανάπτυξη μιας εθνικής στρατηγικής ανοιχτών δεδομένων που θα ενοποιεί και θα δημοσιεύει διασκορπισμένα δεδομένα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οικονομικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας. Πρότεινε επίσης την ανάπτυξη ενός δεσμευτικού νομικού πλαισίου για την προστασία προσώπων που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και τη διασφάλιση σχεδιασμού διαδοχής  για τη διαχείριση δεσμεύσεων των σχεδίων δράσης.

Η συζήτηση μοιράστηκε σε δύο μέρη με το πρώτο να περιλαμβάνει τους:

• Αλέξανδρος Μελίδης, Πολιτικός Επιστήμονας, Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς

Reforms needed for transparent inclusive public participation

• Δημήτρης Ξενάκης (Δημοσιογράφος, Inside Story)

A Multi Stakeholder forum as transparency watchdog

• Στέφανος Λουκόπουλος (Συνιδρυτής, Vouliwatch)

Open access to the beneficial ownership registry

• Γιάννης Κωτσής – Γιανναράκης (Συντονιστής Δράσεων Καινοτομίας, ΕΔΥΤΕ Α.Ε)

An Open Forum for DT – Civil society networks against dystopianism,

οι οποίοι τοποθετήθηκαν επί της ερώτησης “Πώς μπορούν οι πρακτικές και οι αρχές της ανοιχτής συνεργατικής διακυβέρνησης να ανανεώσουν τις πολιτικές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό;”

Οι ομιλητές μίλησαν για έναν ανοιχτό ψηφιακό κόσμο που θα ενισχύει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, με τον κ. Μελίδη να προτείνει τη δημιουργία νέου θεσμού, με “Διαυγή Δημόσια Συμμετοχή”, νέο νομικό πλαίσιο, αρχές, διαδικασίες και θεσμική συνλειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων της “Διαύγειας” και του “OpenGov”, και τον  κ. Ξενάκη να προτείνει τη δημιουργία του “Παρατηρητηρίου Ανοιχτότητας” που θα λειτουργεί ως μοχλός αλλαγής, με τους δημοσιογράφους να έχουν καταλυτικό ρόλο στην επικοινωνία μεταξύ των πολιτών και της πολιτείας. O κ. Λουκόπουλος μίλησε για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, προτείνοντας την εξέλιξη και βελτίωση του “Ανοιχτού κεντρικού μητρώου πραγματικών δικαιούχων” καθώς και τη δωρεάν διάθεση αυτού στο παγκόσμιο κοινό.  Ο  κ. Γιανναράκης μίλησε για την ανάγκη προσαρμογής στο νέο “smart” οικοσύστημα του πλανήτη, της ψηφιακής εποχής και πρότεινε τη δημιουργία ανοιχτού forum για τον ψηφιακό μετασχηματισμό με το motto “open is the new smart”, όπου θα μπορούν να συμμετέχουν πολίτες από διάφορους τομείς και να παράγουν λύσεις για τη νέα εποχή.

Στο δεύτερο μέρος της συζήτησης  οι: 

• Λίλιαν Μήτρου, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Reclaiming our personal data rights

• Δήμητρα Δημητρακοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Continued networked public dialogue through technology

• Λαμπρινή Ρόρη, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Exeter & υπότροφος Jean Monnet στο EUI

Digital learning without borders: sharing education experiences against inequality

• Δέσποινα Μητροπούλου, Γεν. Διευ. Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛ/ΛΑΚ

Standards, software, data: public goods, open forever

• Ειρήνη Ανδριοπούλου, Επικεφαλής του Τμήματος Έρευνας, Μελετών και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΕΚΟΜΕ

Critical ethical digital literacy for active citizenship

• Εβίκα Καραμαγκιώλη, διδάσκουσα στο ΠΜΣ Ψηφιακά Μέσα Επικοινωνίας και Περιβάλλοντα Αλληλεπίδρασης του Τμήματος ΕΜΜΕ ΕΚΠΑ

A national strategy for digital-analogue inclusion as an innovation helix,

τοποθετήθηκαν επι της ερώτησης “Πώς μπορεί η ανάκτηση των δεδομένων μας ως δημόσιο αγαθό, σε συνδυασμό με μια ψηφιακή προοπτική αλτρουισμού, να παρέχει απαντήσεις σε κοινωνικά ζητήματα ανισότητας, μη συμπερίληψης και ανενεργής ιθαγένειας;”

Η κα. Μήτρου μίλησε για τη σπουδαιότητα της “Διεκδίκησης της προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων” και το δικαίωμα μας να γνωρίζουμε και να ελέγχουμε το ποιος και τι γνωρίζει για εμάς, προκειμένου να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη σε μια κουλτούρα διαμοιρασμού στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πρότεινε τη δημιουργία μιας “προσωπικής θυρίδας καταγεγραμμένων επεξεργασιών” με αυστηρούς όρους ασφαλείας, προσβάσιμη μόνο προς και από τον πολίτη. Η κα. Δημητρακοπούλου έκανε λόγο για την “αξιοποίηση της δύναμης της τεχνολογίας για την μόχλευση εποικοδομητικού δημόσιου διαλόγου”, καθώς και για την ανάγκη των πολιτών να ανταλλάσουν απόψεις μεταξύ τους, οι οποίες θα επικοινωνούνται προς το ευρύτερο κοινο, συμπεριλαμβανομένων και των κυβερνήσεων. Ως λύση, πρότεινε τη χρήση μιας πλατφόρμας επικοινωνίας όπου θα δημιουργείται ένα δίκτυο διαλόγων που θα περιλαμβάνει πολίτες και πολιτεία και θα τροφοδοτείται από ισχυρές τοπικές οργανώσεις.

Η κα. Μητροπούλου αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της ανοιχτότητας και της διαλειτουργικότητας στον ψηφιακό μετασχηματισμό και πρότεινε τη χρήση των 3 βασικών πυλώνων -ανοιχτά πρότυπα, ανοιχτά λογισμικά και ανοιχτά δεδομένα-, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν στο κοινό πληθώρα πλεονεκτημάτων που θα οδηγήσουν σε ένα ψηφιακό μετασχηματισμό ανοιχτό στην κοινωνία με διαφάνεια, συμμετοχή και λογοδοσία. 

Ακολούθησε κ κα. Ανδριοπούλου, η οποία παρουσίασε την πρόταση της για την “παιδεία στα μέσα και την πληροφορία”, μιλώντας για τη σημαντικότητα της καλλιέργειας των ψηφιακών δεξιοτήτων των πολιτών, καθώς και την υπεύθυνη και ηθική διαχείριση περιεχομένου για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Προτεινε ως λύση, την εκπαίδευση παιδιών και  πολιτών μέσα από δράσεις όπως το “MILClickPACT” της UNESCO. Σε αυτό ήρθε να προσθέσει η κα. Καραμαγκιώλη, η οποία μίλησε για την ανάγκη κοινών αξιών και οράματος και πρότεινε τη “δημιουργία εθνικής στρατηγικής συμπερίληψης στον ψηφιακό μετασχηματισμό”.

Τέλος, παρουσιάστηκε η πρόταση της κυρίας Ρόρη, που αφορούσε στην καταπολέμηση της ανισότητας προτείνοντας την “ψηφιακή μάθηση χωρίς σύνορα” που θα εκμεταλλευτεί τις ψηφιακές τεχνολογίες για να παρέχει κοινές εκπαιδευτικές εμπειρίες μεταξύ σχολείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τα θέματα που προέκυψαν από τις παρουσιάσεις, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ.