Πριν περίπου ένα χρόνο, τον Μάρτιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ένα από τα πλέον φιλόδοξα πλάνα ψηφιακής στρατηγικής για τα κράτη – μέλη της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αποκαλεί Ψηφιακή Πυξίδα για την Ψηφιακή Δεκαετία της ΕΕ (2030 Digital Compass) και βασικός στόχος του είναι η Ευρώπη , με επίκεντρο τον άνθρωπο, να έχει πλήρως ενσωματώσει και αξιοποιήσει μία σειρά από ψηφιακές τεχνολογίες, που θα της επιτρέψουν να παραμείνει ανταγωνιστική και παραγωγική σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μία στρατηγική που βασίζεται σε 4 πυλώνες (δεξιότητες, διακυβέρνηση, υποδομές, επιχειρήσεις) με στόχους που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά φιλόδοξοι και αρκετά δύσκολο να επιτευχθούν. Τι περιλαμβάνουν, όμως, αυτοί οι στόχοι;
Ψηφιακές δεξιότητες για όλους
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα των τελευταίων ετών είναι, χωρίς αμφιβολία, αυτό της εξεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού. Για την ακρίβεια η εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού που θα διαθέτει τις ψηφιακές δεξιότητες που χρειάζονται άμεσα επιχειρήσεις και οργανισμοί προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί από την ψηφιακή
Η ΕΕ έχει δύο φιλοδοξίες μέχρι το 2030. Η πρώτη είναι να φθάσει να διαθέτει ένα δυναμικό 20 εκατομμυρίων εργαζομένων με εξειδικευμένες δεξιότητες, οι οποίες σχετίζονται με τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Μάλιστα, η προσπάθεια αυτή έχει και διττό χαρακτήρα. Παράλληλα με την ποσοτική αύξηση του εξειδικευμένου δυναμικού, στοχεύει και στην προσέλκυση περισσότερων γυναικών, καθώς σήμερα οι εργαζόμενοι αυτοί είναι στη συντριπτική πλειοψηφία τους άνδρες
Ποσοτική είναι και η δεύτερη φιλοδοξία, όπως αποτυπώνεται στην Ψηφιακή Πυξίδα, με την ΕΕ να τοποθετεί τον πήχη στο 80% του πληθυσμού των κρατών-μελών, που θα πρέπει να διαθέτει τις αποκαλούμενες βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Με πιο απλά λόγια, αυτό το 80% θα μπορεί να χρησιμοποιεί τις διαθέσιμες ψηφιακές υπηρεσίες χωρίς προβλήματα, θα μπορεί να κάνει αγορές online κ.α., έτσι ώστε να περιοριστεί το αποκαλούμενο ψηφιακό χάσμα που «ταλαιπωρεί» αυτή τη στιγμή όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά συνολικά στον πλανήτη. Κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες, οι οποίες δεν έχουν ακόμη «εισέλθει» στην ψηφιακή εποχή.
Διακυβέρνηση
Η ψηφιακή διακυβέρνηση αποτελεί έναν άλλο βασικό πυλώνα της ψηφιακής στρατηγικής της ΕΕ για το 2030. Οι στόχοι που έχουν τεθεί περιλαμβάνουν την πλήρη ψηφιοποίηση όλων των βασικών κρατικών υπηρεσιών όπως και τη δημιουργία ψηφιακών ιατρικών φακέλων. Μάλιστα, η ΕΕ στοχεύει το 100% των πολιτών να διαθέτει και, φυσικά, να έχει πρόσβαση στον ψηφιακό ιατρικό φάκελο του. Στόχος που μοιάζει αρκετά δύσκολος, καθώς θα χρειαστούν τεράστιες επενδύσεις προκειμένου να υλοποιηθεί.
Επιπλέον, η ΕΕ προωθεί και την ψηφιακή ταυτότητα. Η Ένωση προσδοκά και πάλι ότι το 80% των πολιτών της θα έχει αποκτήσει ψηφιακή ταυτότητα μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ασφαλείς και βιώσιμες υποδομές
Προκειμένου η ΕΕ να παραμείνει ανταγωνιστική στην ψηφιακή εποχή, οι υποδομές είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητες. Μάλιστα, όταν αναφερόμαστε σε υποδομές, δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στη διαθεσιμότητα ευρυζωνικών συνδέσεων υπερ-υψηλών ταχυτήτων, αν και αυτές περιλαμβάνονται προφανώς στα ζητούμενα και στους στόχους. Και μάλιστα με υψηλές προσδοκίες.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ προσδοκά μέχρι το 2030 όλοι οι πολίτες των κρατών – μελών να έχουν τη δυνατότητα απόκτησης μίας ενσύρματης ευρυζωνικής σύνδεσης με ταχύτητα λήψης δεδομένων της τάξεως του 1 Gbps. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το σύνολο των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει σύνδεση οπτικής ίνας μέχρι το κτίριο/σπίτι (FTTB/H). Ταυτόχρονα, η ΕΕ ζητά να υπάρχει 5G κάλυψη κυριολεκτικά παντού.
Ένας ακόμα στόχος είναι το edge και το cloud και, φυσικά, τα data centers, τα οποία εξελίσσονται στην «καρδιά» της ψηφιακής οικονομίας. Η ΕΕ επιδιώκει μέχρι το 2030 να υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση 10.000 υψηλής ασφάλειας edge κόμβοι, οι οποίοι, μάλιστα, θα πρέπει να έχουν και ουδέτερο αποτύπωμα όσον αφορά στο περιβάλλον. Στόχος που μοιάζει σχετικά εφικτός αν και σε αυτή την περίπτωση απαιτούνται σημαντικές κινήσεις αλλά και πρωτοβουλίες από την πλευρά τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και των κρατών – μελών.
Τέλος, η ΕΕ θέλει μέχρι το 2030 να έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη ο πρώτος υπολογιστής κβαντικής επιτάχυνσης (quantum acceleration) προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ και την Κίνα που κινούνται εξαιρετικά επιθετικά στο πεδίο των υπερυπολογιστών.
Ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων
Ο τέταρτος πυλώνας της στρατηγικής αφορά τις επιχειρήσεις που έχουν έδρα στα κράτη – μέλη της ΕΕ, με τον πήχη να έχει μπει αρκετά ψηλά, αν και θεωρείται εφικτό να επιτευχθεί. Όπως, για παράδειγμα, αυτός που θέλει το 75% των επιχειρήσεων στην ΕΕ να χρησιμοποιούν λύσεις και εφαρμογές που αξιοποιούν τεχνολογίες όπως είναι το cloud, η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και τα big data.
Αντίθετα, πιο δύσκολος φαντάζει ο διπλασιασμός του αριθμού των startups με έδρα την ΕΕ.
Τέλος, έμφαση έχει δοθεί και στη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, δηλαδή τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ειδικότερα, για την Ένωση είναι σημαντικό το 90% αυτών των επιχειρήσεων να διαθέτουν και να αξιοποιούν βασικές υποδομές ψηφιακών τεχνολογιών.
Τα βήματα προς το 2030
Για την εκπλήρωση των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας η Επιτροπή, μέσα από την Ψηφιακή Πυξίδα προτείνει:
- να συμφωνηθεί ένα γενικό πλαίσιο ψηφιακών αρχών
- να δρομολογηθούν τα σημαντικά πολυκρατικά έργα άμεσα και
- να διαμορφωθεί νομοθετική ρύθμιση η οποία θα προβλέπει μια ισχυρή διακυβέρνηση μέσω ενός μηχανισμού παρακολούθησης και συνεργασίας με τα κράτη μέλη.
Προς ικανοποίηση των παραπάνω, θεσπίστηκε το πρόγραμμα πολιτικής με τίτλο: «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία» (Path to the Digital Decade) το οποίο υλοποιεί όλες τις ανωτέρω προτάσεις θέτοντας συγκεκριμένους ψηφιακούς στόχους για την Ένωση έως το τέλος του 2030. Στη συνέχεια, καθορίζει μια νέα μορφή διακυβέρνησης με τα κράτη μέλη, μέσω ενός μηχανισμού ετήσιας συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων της Ένωσης και των κρατών μελών, ώστε να διασφαλίζεται ότι η Ένωση επιτυγχάνει από κοινού τους στόχους της.
Ταυτόχρονα, η “Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία” βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση τόσο με το Σχέδιο Δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, όσο και το Σχέδιο Δράσης για την Ψηφιακή Εκπαίδευση.
