Στις 3 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τον Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων Υγείας (EHDS) ένα από τα κεντρικά δομικά στοιχεία μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας.
Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στις διασυνοριακές υπηρεσίες ψηφιακής υγείας και στοχεύει:
Στην διασφάλιση της πρόσβασης, καθώς και της κοινής και βέλτιστης χρήσης δεδομένων υγείας για την παροχή καλύτερης και πιο στοχευμένης υγειονομικής περίθαλψης στους πολίτες της Ευρώπης (γνωστή και ως πρωτογενής χρήση ή οικοσύστημα EHDS1).
Στην προώθηση μιας γνήσιας ενιαίας αγοράς ψηφιακής υγείας, που να καλύπτει υπηρεσίες και προϊόντα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της τηλευγείας, της τηλεπαρακολούθησης και της υγείας από κινητές συσκευές για την ανάπτυξη, ανάπτυξη και εφαρμογή αξιόπιστων ψηφιακών προϊόντων υγείας και προηγμένων υπηρεσιών στον τομέα της υγείας.
Στην ενεργοποίηση και την επαναχρησιμοποίηση δεδομένων υγείας για έρευνα, καινοτομία, χάραξη πολιτικής, ρυθμιστικές δραστηριότητες, ασφάλεια ασθενών και εξατομικευμένη ιατρική (επίσης γνωστή ως δευτερογενής χρήση ή το οικοσύστημα EHDS2), σε περιβάλλον προστασίας της ιδιωτικής ζωής, με τρόπο ασφαλές, έγκαιρο, διαφανές και αξιόπιστο και με κατάλληλη θεσμική διακυβέρνηση.
Στην ενίσχυση της ανάπτυξης και της εφαρμογής αξιόπιστων προϊόντων και υπηρεσιών ψηφιακής υγείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ενσωματώνουν τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα της υγείας.
Εικόνα 1. Πρωτογενής και δευτερογενής χρήση δεδομένων υγείας
Ποιοι επωφελούνται από το EHDS
Χάρη στον Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων Υγείας οι βασικοί ενδιαφερόμενοι ( επαγγελματίες υγείας, πολίτες, ερευνητές, κτλ.), θα έχουν άμεση,εύκολη και ελεγχόμενη δωρεάν πρόσβαση στα δεδομένα υγείας σε ηλεκτρονική μορφή. Θα μπορούν εύκολα οι πολίτες/ασθενείς να μοιραστούν τα δεδομένα υγείας τους με άλλους επαγγελματίες υγείας εντός και μεταξύ των κρατών μελών (διασυνοριακά) για να βελτιώσουν την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Οι πολίτες θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων τους και θα μπορούν να προσθέτουν πληροφορίες, να διορθώνουν λανθασμένα δεδομένα, να περιορίζουν την πρόσβαση σε άλλους και να λαμβάνουν πληροφορίες για το πώς χρησιμοποιούνται τα δεδομένα τους και για ποιο σκοπό.
Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι οι ιατρικές διαγνώσεις ασθενών, οι ηλεκτρονικές συνταγές, οι ιατρικές απεικονίσεις και οι σχετικές αναφορές, τα εργαστηριακά αποτελέσματα, οι εκθέσεις εξιτηρίου, κτλ., θα εκδίδονται και θα γίνονται αποδεκτές σε κοινή ευρωπαϊκή μορφή.
Η διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών και η ασφάλεια των ιατρικών δεδομένων θα καταστούν υποχρεωτικές απαιτήσεις. Οι κατασκευαστές συστημάτων ηλεκτρονικών αρχείων υγείας θα πρέπει να πιστοποιήσουν τη συμμόρφωση τους με αυτά τα πρότυπα.
Για να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να ορίσουν ψηφιακές αρχές υγείας. Αυτές οι αρχές θα συμμετέχουν στη διασυνοριακή ψηφιακή υποδομή (υφιστάμενο δίκτυο MyHealth@EU) που θα υποστηρίζει τους ασθενείς να μοιράζονται τα δεδομένα τους διασυνοριακά.
Το EHDS βασίζεται περαιτέρω στον GDPR, τον προτεινόμενο νόμο για τη διακυβέρνηση δεδομένων, το σχέδιο νόμου για τα δεδομένα και την οδηγία Network and Information Security(NIS). Συμπληρώνει αυτές τις πρωτοβουλίες και παρέχει πιο προσαρμοσμένους κανόνες για τον τομέα της υγείας όπου χρειάζεται. Μια ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για το EHDS διεξήχθη μεταξύ 3 Μαΐου και 26 Ιουλίου 2021 και συγκέντρωσε ένα ευρύ φάσμα απόψεων που συνέβαλαν στο σχεδιασμό αυτού του νομικού πλαισίου.
Το EHDS θα κάνει χρήση της συνεχιζόμενης και επικείμενης ανάπτυξης δημόσιων ψηφιακών αγαθών στην ΕΕ, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι Υπολογιστές Υψηλής Απόδοσης, το cloud και το έξυπνο ενδιάμεσο λογισμικό. Επιπλέον, τα πλαίσια για την τεχνητή νοημοσύνη, την ηλεκτρονική ταυτότητα και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, θα υποστηρίζουν το EHDS.
Η παραπάνω πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συζητηθεί τώρα από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.